FACTS + CREDITS

​

Project Team: Christos Chadjichristos, Kyriakos Miltiadou

Stage: Competition / 1st Prize

Place: Nicosia

Year: 2023

​

​

'Σύγχυση, φωνές, απεγνωσμένες χειρονομίες και συνάμα ένα πάγωμα, λες και ο χώρος και ο χρόνος αναιρούνται, σταματούν να υπάρχουν μπροστά στο μέγεθος των γεγονότων που μόνο με μια πρόταση, διαλύουν αστραπιαία το όριο μεταξύ της ζωής και του θανάτου: «Μανά, ο αρφός μου ο Κωστής εν μαζί σας;» Τελικά την αιχμαλωσία την διαδέχεται μια ελευθερία αλλόκοτη, μια άλλη σκλαβιά.

 

Η προτεινόμενη σύνθεση, παρόλη την αναφορά της σε όρθια σώματα μέσω των κάθετων μεταλλικών ψηλόλιγνων στοιχείων, φαντάζει άψυχη, μοιάζει να διακατέχεται από μια νεκρική σιωπή, ένα μούδιασμα, μια αμηχανία για την σκληρή πραγματικότητα που αρχίζει να διαφαίνεται. Οι γυάλινες επιφάνειες σε κάθετη κατεύθυνση σε σχέση με τα μεταλλικά στοιχεία τα οποία λες και ανταγωνίζονται, απεικονίζουν μάτια που ρωτούν επίμονα, στόματα που φωνάζουν με απόγνωση, και κορμιά που μιλούν με λυγμούς, αλλά δεν ακούγεται τίποτα.

 

Η ένταση της σιωπηλής αυτής κραυγής ευελπιστεί να μεταφέρει σε μια εικαστική διάσταση την ατμόσφαιρα που επικρατούσε στο χώρο αυτό την αγωνιώδη ώρα της απελευθέρωσης των αιχμαλώτων του 1974 και τη μετάβαση τους από την κυριολεκτική φυλακή σε ένα άλλο είδος φυλάκισης την οποία ακόμα βιώνουν όχι μόνο οι αιχμάλωτοι ή οι πρόσφυγες αλλά όλος ο κυπριακός λαός. Το μνημείο που προτείνεται απεικονίζει αυτή την μετάβαση από την μία φυλακή στην άλλη. Από αιχμάλωτοι γίνονται και παραμένουν, μαζί με όλους εμάς τους υπόλοιπους, ‘ελεύθεροι αιχμάλωτοι’ στον ίδιο τον τόπο τους.

 

Η δομή και φόρμα της τελικής πρότασης μπορεί να θυμίζει κάποιες άλλες αιχμάλωτες όπως τις Καρυάτιδες, ή τα κάγκελα της φυλακής, ίσως και ένα κουτί που φυλάει μέσα του στιγμές και μνήμες, ή μια άλλη Guernica.

 

Η όλη σύνθεση αποφεύγει να εγκλωβιστεί στη μια ή την άλλη από τις δύο ακραίες προσεγγίσεις που υιοθετούνται συνήθως σήμερα. Η μια είναι η τάση για ένα είδος παθητικής παραστατικής απεικόνισης μιας υπεραπλουστευμένης πραγματικότητας χωρίς ίχνος κριτικής για την ηγεμονική αφήγηση που πλασάρεται στον λαό για εύκολη κατανάλωση. Η άλλη είναι η αποφυγή δύσκολων θεμάτων, όπως αυτό του Κυπριακού, με την υπερβολική αφαίρεση, τον μινιμαλισμό και την επικέντρωση μόνο στην φόρμα. Έτσι, η πρόταση συνδυάζει στοιχεία και από τις δύο προσπαθώντας να προβληματίσει όχι τόσο σε ένα συνειδητό επίπεδο αλλά περισσότερο μέσω της όλης εμπειρίας που εμπλέκει τόσο το νου όσο, τις αισθήσεις αλλά και το συναίσθημα.

 

Σημαντικό στοιχείο της πρότασης είναι η αντι-μνημειώδης κλίμακα του μνημείου. Με την αντανάκλαση της εικόνας του πάνω στις φιγούρες που απεικονίζονται στα στιγμιότυπα, αλλά και με την δυνατότητα να σταθεί μέσα του, ο επισκέπτης τοποθετείται σε μια ανθρώπινη, μια προσωπική σχέση μαζί με την πρόταση'.

​